ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ

Η κολπική μαρμαρυγή είναι μια καρδιακή αρρυθμία που περιγράφεται σαν «πλήρης αρρυθμία», δηλαδή η καρδία λειτουργεί με ένα απολύτως ακανόνιστο ρυθμό.

Η καρδία χωρίζεται σε 4 κοιλότητες: τους 2 κόλπους (αριστερό και δεξιό) και τις 2 κοιλίας (αριστερή και δεξιά). Ο φυσιολογικός τυθμός της καρδίας ξεκινά από τον δεξιό κόλπο, όπου βρίσκεται και ο βηματοδότης. Στην κολπική μαρμαρυγή εκατοντάδες ερεθίσματα ανά λεπτό ξεκινούν μέσα στα τοιχώματα και των δύο κόλπων. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι δύο κόλποι να μαρμαίρουν (τρεμοπαίζουν) αντί να συστέλλονται φυσιολογικά. Έτσι η συμβολή τους στην άντληση και ροή του αίματος στο ανθρώπινο σώμα είναι σημαντικά μειωμένη. Ένα μέρος από τα ηλεκτρικά ερεθίσματα περνά στις κοιλίες προκαλώντας την συστολή τους. Ο αριθμός των ερεθισμάτων που περνά στις κοιλίες είναι ακανόνιστος κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα την «πλήρη αρρυθμία».

Είναι η πιο συχνή καρδιακή αρρυθμία με πάνω από 9,000,000 ασθενείς παγκόσμια, ενώ υπολογίζεται ότι θα υπάρξει διπλασιασμός των πασχόντων στα επόμενα 50 χρόνια λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.

Οι πιο συχνές αιτίες είναι η ιδιοπαθής (άγνωστου αιτιολογίας), αρτηριακή υπέρταση, στεφανιαία νόσος, υπερθυρεοειδισμός, μυοκαρδιοπάθειες, μυοκαρδίτιδα, κατάχρηση αλκοόλ, πνευμονολογικές παθήσεις και άλλα. Γενικά θεωρείται νόσος της τρίτης ηλικίας καθώς σε ηλικίες 50-60, 1 στα 200 άτομα έχει κολπική μαρμαρυγή ενώ σε ηλικίες πάνω των 80 ο αριθμός αυξάνεται σε 1 στους 10.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος της κολπικής μαρμαρυγής είναι η πρόκληση εγκεφαλικού επεισοδίου. Επειδή το αίμα που βρίσκεται στους κόλπους δεν αντλείται, αλλά παραμένει στάσιμο μέσα στις κοιλότητες, έχει την τάση να μετατραπεί σε θρόμβο. Ο κύριος χώρος που γίνεται αυτό είναι ο αριστερός κόλπος και ειδικά το ωτίο του αριστερού κόλπου. Αυτό είναι σημαντικό επειδή ο αριστερός κόλπος συνδέεται με την συστηματική κυκλοφορία. Αν λοιπόν αποκοπέν κομμάτι του θρόμβου, μπει στην κυκλοφορία, θα προκαλέσει απόφραξη σε αρτηρία ανάλογη με το μέγεθος του. Το πιο συχνό σημείο που γίνεται αυτό είναι η κυκλοφορία του εγκεφάλου, κάτι που οδηγεί σε εγκεφαλικό επεισόδιο. Υπολογίζεται ότι κάθε 12 δευτερόλεπτα 1 άτομο παθαίνει εγκεφαλικό λόγω κολπικής μαρμαρυγής, ενώ σε άτομα με την αρρυθμία αυτή ο κίνδυνος εγκεφαλικού είναι 4-5 φορές πιο μεγάλος από τον γενικό πλυθησμό.

Τα συμπτώματα ποικίλλουν. Μπορεί να προκαλέσει αίσθημα παλμών, ζάλη, δύσπνοια, αδυναμία και πόνο στο στήθος ενώ η μεγαλύτερη ανησυχία είναι προφανώς τα συμπτώματα εγκεφαλικού.

Υπάρχουν διάφορα επίπεδα όσον αφορά στην αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής. Το πρώτο είναι η διερεύνηση για προδιαθεσικές παθήσεις και η ανάλογη θεραπεία.

Το δεύτερο ζήτημα είναι κατά πόσον να γίνει προσπάθεια ανάταξης της αρρυθμίας σε φυσιολογικό ρυθμό ή αποδοχή μόνιμης αρρυθμίας και έλεγχος της καρδιακής συχνότητας. Οι μελέτες δείχνουν ότι και οι 2 στρατηγικές έχουν παρόμοια αποτελέσματα όσον αφορά την μακροχρόνια πρόγνωση και θνησιμότητα. Η απόφαση θα εξαρτηθεί από την ηλικία, το ιστορικό, την αιτία καθώς και την επιθυμία του ασθενούς. Η ανάταξη μπορεί να γίνει με φαρμακευτικά ή ηλεκτρικά. Η συντήρηση του φυσιολογικού ρυθμού γίνεται φαρμακευτική και η επιλογή του φαρμάκου εξαρτάται και πάλι από το ατομικό ιστορικό του ασθενή. Εναλλακτικά μπορεί να προσφερθεί ηλεκτροφυσιολογική μελέτη η οποία είνα μια επέμβαση που ανιχνεύει από που προέρχεται η αρρυθμία και με την χρήση ηλεκτρικού ρεύματος καυστηριάζει το σημείο αυτό προσφέροντας ψηλά ποσοστά ίασης.

Το επόμενο ζήτημα στην αντιμετώπιση είναι η πρόληψη εγκεφαλικού επεισοδίου. Αυτό γίνεται μέσω αντιπηκτικής αγωγής. Η ανάγκη για λήψη αντιπηκτικών κρίνεται βάσει του ιστορικού. Η χορήγηση ασπιρίνης για πρόληψη εγκεφαλικού, ενώ συστήνετο πιο παλία, τώρα έχει χάσει σε μεγάλο βαθμό την ένδειξη της. Το κύριο φάρμακο που συστήνεται είναι τα κουμαρινικά (βαρφαρίνη) που μειώνεουν τον κίνδυνο για εγκεφαλικό μέχρι και 70%. Το μειονέκτημα τους είναι ότι η δόση δεν είναι σταθερή και χρειάζεται παρακολούθηση και ρύθμιση με αναλύσεις αίματος. Αν η δόση είναι χαμηλ΄η η προστασία δεν είναι ικανοποιητική ενώ αν η δόση είναι ψηλή υπάρχει κίνδυνος αιμορραγίας. Έχουν κυκλοφορήσει πρόσφατα νεώτερα αντιπηκτικά φάρμακα τα οποία δείχνουν τουλάχιστον ισάξια αποτελέσματα με την βαρφαρίνη, δεν χρειάζονται παρακολούθηση αφού η δόση τους είναι σταθερή και έχουν χαμηλότερα ποσοστά αιμορραγίας.

Συμπερασματικά η κολπική μαρμαρυγή είναι η πιο συχνή καρδιακή αρρυθμία, η οποία αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κάτι που μπορεί να μειωθεί με την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση.