Το υπερηχοκαρδιογράφημα (πιο γνωστό σαν echo) είναι μια απεικονιστική τεχνική η οποία χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της καρδίας προσφέρωντας πολλές και ποικίλες πληροφορίες.
Διενεργείται με ειδικό μηχάνημα, με την χρήση υπέρηχου, είναι δηλαδη χωρίς ακτινοβολία και άρα ακίνδυνο. Ο ασθενής ξαπλώνει στην αριστερή πλάγια θέση με το αριστερό χέρι κάτω από το κεφάλι. Ο ιατρός βρίσκεται πίσω από τον ασθενή και τοποθετεί τον μορφομετοτροπέα στον θώρακα του ασθενούς. Η καρδία απεικονίζεται από διάφορα «ακουστικά παράθυρα» για να γίνει πλήρης εκτίμηση.
Η πρώτη πληροφορία είναι μια γενική, οπτική απεικόνιση της καρδίας που δίνει την πρώτη εντύπωση στον ιατρό όσον αφορά τις διαστάσεις και την λειτουργία της καρδίας καθώς και τυχόν ανατομικές ή άλλες ανωμαλίες.
Ακολούθως γίνονται ακριβείς μετρήσεις όλων των κοιλοτήτων και των μεγάλων αγγείων της καρδίας. Οι αυξημένες διαστάσεις των κοιλοτήτων (ανάλογα με την φυλή, το φύλο και το ύψος) του ασθενούς παραπέμπουν σε περαιτέρω διερεύνηση για την αιτία της μεγαλοκαρδίας. Επίσης η διάταση της αορτής μας οδηγεί σε διερεύνηση για την πιθανότητα ανευρύσματος. Μέας από τις μετρήσεις αυτές μπορεί να υπολογισθεί και το κλάσμα εξώθησης. Αυτό είναι μια ένδειξη της συστολικής λειτουργίας της καρδίας, δηλαδή πόσο καλά λειτουγεί σαν αντλία. Μια φυσιολογική μέτρηση είναι πάνω από 55-60%.
Η επόμενη τεχνική που χρησιμοποιείται είναι το Doppler. Το έγχρωμο Doppler μας δείχνει την ροή του αίματος μέσα στις καρδιακές κοιλότητες και διαμέσου των βαλβίδων. Αυτό μπορεί να δείξει αν μια βαλβίδα ανεπαρκεί (επιτρέπει δηλαδή στο αίμα να επιστρέφει πίσω στην κοιλότητα από την οποία προήλθε) ενώ βοηθά στην ποσοτικοποίηση της ανεπάρκειας. Επίσης δείχνει πιθανές επικοινωνίες μεταξύ κοιλοτήτων.
Με την μέθοδο Doppler αξιολογείται επίσης η ταχύτητα του αίματος διαμέσου των βαλβίδων. Από αυτό μπορούμε να συλλέξουμε πολλές πληροφορίες όπως για την διαστολική λειτουργία (δηλαδή τον ρυθμό που χαλαρώνει η καρδία στην διαστολή), τον πιθανό βαθμό στένωσης της αορτικής βαλβίδος και την πίεση της πνευμονικής αρτηρίας.
Αυτές θεωρούνται οι κλασσικές τεχνικές υπερηχοκαρδιογραφίας. Με τη εξέλιξη της τεχνολογίας, έχουν αναπτυχθεί νεώτερες τεχνικές όπως οι ιστικές ταχύτητες, το speckle tracking, το strain και strain rate, το ηχοκαρδιογράφημα αντίθεσης και η τρισδιάστατη υπερηχοκαρδιογραφία.
Υπάρχει ένας αριθμός μετρήσεων που επιβάλλεται να γίνονται σε όλους τους εξεταζόμενους. Ανάλογα με τα ευρήματα γίνονται επιπλέον μετρήσεις για πλήρη αξιολόγηση πιθανών προβλημάτων.
Τα πιο πάνω αφορούν το υπεροκαρδιογράφημα ηρεμίας το οποίο θεωρείται αναπόσπαστο μέρος μίας πλήρους καρδιολογικής αξιολόγησης. Επιπλέον εξετάσεις όπως η υπερηχοκαρδιογραφία φαρμακευτικής φόρτισης θα εξεταστούν σε άλλα κείμενα.
