Υπερηχοκαρδιογράφημα

Το υπερηχοκαρδιογράφημα (πιο γνωστό σαν echo) είναι μια απεικονιστική τεχνική η οποία χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της καρδίας προσφέρωντας πολλές και ποικίλες πληροφορίες.

Διενεργείται με ειδικό μηχάνημα, με την χρήση υπέρηχου, είναι δηλαδη χωρίς ακτινοβολία και άρα ακίνδυνο. Ο ασθενής ξαπλώνει στην αριστερή πλάγια θέση με το αριστερό χέρι κάτω από το κεφάλι. Ο ιατρός βρίσκεται πίσω από τον ασθενή και τοποθετεί τον μορφομετοτροπέα στον θώρακα του ασθενούς. Η καρδία απεικονίζεται από διάφορα «ακουστικά παράθυρα» για να γίνει πλήρης εκτίμηση.

Η πρώτη πληροφορία είναι μια γενική, οπτική απεικόνιση της καρδίας που δίνει την πρώτη εντύπωση στον ιατρό όσον αφορά τις διαστάσεις και την λειτουργία της καρδίας καθώς και τυχόν ανατομικές ή άλλες ανωμαλίες.

Ακολούθως γίνονται ακριβείς μετρήσεις όλων των κοιλοτήτων και των μεγάλων αγγείων της καρδίας. Οι αυξημένες διαστάσεις των κοιλοτήτων (ανάλογα με την φυλή, το φύλο και το ύψος) του ασθενούς παραπέμπουν σε περαιτέρω διερεύνηση για την αιτία της μεγαλοκαρδίας. Επίσης η διάταση της αορτής  μας οδηγεί σε διερεύνηση για την πιθανότητα ανευρύσματος. Μέας από τις μετρήσεις αυτές μπορεί να υπολογισθεί και το κλάσμα εξώθησης. Αυτό είναι μια ένδειξη της συστολικής λειτουργίας της καρδίας, δηλαδή πόσο καλά λειτουγεί σαν αντλία. Μια φυσιολογική μέτρηση είναι πάνω από 55-60%.

Η επόμενη τεχνική που χρησιμοποιείται είναι το Doppler. Το έγχρωμο Doppler μας δείχνει την ροή του αίματος μέσα στις καρδιακές κοιλότητες και διαμέσου των βαλβίδων. Αυτό μπορεί να δείξει αν μια βαλβίδα ανεπαρκεί (επιτρέπει δηλαδή στο αίμα να επιστρέφει πίσω στην κοιλότητα από την οποία προήλθε) ενώ βοηθά στην ποσοτικοποίηση της ανεπάρκειας. Επίσης δείχνει πιθανές επικοινωνίες μεταξύ κοιλοτήτων.

Με την μέθοδο Doppler αξιολογείται επίσης η ταχύτητα του αίματος διαμέσου των βαλβίδων. Από αυτό μπορούμε να συλλέξουμε πολλές πληροφορίες όπως για την διαστολική λειτουργία (δηλαδή τον ρυθμό που χαλαρώνει η καρδία στην διαστολή), τον πιθανό βαθμό στένωσης της αορτικής βαλβίδος και την πίεση της πνευμονικής αρτηρίας.

Αυτές θεωρούνται οι κλασσικές τεχνικές υπερηχοκαρδιογραφίας. Με τη εξέλιξη της  τεχνολογίας, έχουν αναπτυχθεί νεώτερες τεχνικές όπως οι ιστικές ταχύτητες, το speckle tracking, το strain και strain rate, το ηχοκαρδιογράφημα αντίθεσης και η τρισδιάστατη υπερηχοκαρδιογραφία.

Υπάρχει ένας αριθμός μετρήσεων που επιβάλλεται να γίνονται σε όλους τους εξεταζόμενους. Ανάλογα με τα ευρήματα γίνονται επιπλέον μετρήσεις για πλήρη αξιολόγηση πιθανών προβλημάτων.

Τα πιο πάνω αφορούν το υπεροκαρδιογράφημα ηρεμίας το οποίο θεωρείται αναπόσπαστο μέρος μίας πλήρους καρδιολογικής αξιολόγησης. Επιπλέον εξετάσεις όπως η υπερηχοκαρδιογραφία φαρμακευτικής φόρτισης θα εξεταστούν σε άλλα κείμενα.

Προληπτικές αναλύσεις

Πολύς κόσμος προβαίνει περιοδικά σε «γενικές αναλύσεις» χωρίς κατ’ανάγκη να ζητά την γνώμη του ιατρού του για το τι πρέπει να περιλαμβάνουν αυτές ή ακόμα χωρίς να ζητήσει την συμβουλή του για τα αποτελέσματα. Τι πρέπει να περιλαμβάνουν οι «γενικές αναλύσεις», πότε και πόσο συχνά πρέπει να γίνονται και τισημαίνουν τα αποτελέσματα;

Η απάντηση δεν είναι καθόλου απλή.Υπάρχουν κάποιες αναλύσεις που καλό είναι να γίνονται σε όλους  αλλά κάποιες επιπλέον εξετάσεις πρέπει να εξατομικεύονται, να προσαρμόζονται δηλαδή στα δεδομένα του κάθε ατόμου.

Η πρώτη ανάλυση που πρέπει να γίνεται είναι η γενική αίματος. Αυτή θα δείξει το επίπεδο της αιμοσφαιρίνης, τον αριθμό και το μέγεθος των ερυθροκυττάρων, τον αριθμό και τον τύπο των λευκοκυττάρων καθώς και τα αιμοπετάλλεια. Παθολογικά ευρήματα όπως αναιμία ή λευκοκυττάρωση οδηγούν σε περαιτέρω διερεύνηση για να τεθεί η διάγνωση.

Μαζί με την γενική αίματος γίνεται συνήθως και ο Δείκτης Καθίζησης ερυθροκυττάρων, ένας μη ειδικός δείκτης φλεγμονής του οργανισμού που χρήζει περαιτέρω διεεύνησης αν βρεθεί αναίτια παθολογικός.

Ακολουθεί ο βιοχημικός έλεγχος που περιλαμβάνει ένα μακρύ κατάλογο αναλύσεων. Η ουρία, η κρεατινίνη και οι ηλεκτρολύτες (Νάτριο, Κάλιο) ελέγχουν την νεφρική λειτουργία. Τα ηπατικά ένζυμα και οι προτείνες την ηπατική λειτουργία. Το σάκχαρο ορρού βοηθά στον αποκλεισμό σακχαρώδους διαβήτη. Το λιπιδαιμικό προφίλ περιλαμβάνει την ολική, την κακή (LDL) και την καλή (HDL) χοληστερόλη καθώς και τα τριγλυκερίδια. Επιπλέον αναλύσεις που μπορεί να συμπεριληφθούν στον βιοχημικό έλεγχο είναι το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ο σίδηρος και η σιδηροδεσμευτική ικανότητα, και η κινάση κρεατινίνης.

Στους άντρες πάνω από τα 50 καλό είναι να γίνεται προληπτικά το PSA (για αποκλεισμό παθήσεων του προστάτη). Επίσης ανάλογα με πιθανά συμπτώματα ή άλλο ιστορικό μπορεί να γίνει έλεγχος του Θυρεοειδούς.

Στις αναλύσεις ούρων γίνεται έλεγχος για σάκχαρο, πρωτείνη, αίμα, λευκοκύτταρα ή μικροοργανισμούς. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση διαφόρων παθήσεων, από ουρολοίμωξη, μέχρι σακχαρώση διαβήτη και νεφροπάθεια.

Τέλος έλεγχος κοπράνων με μικροσκόπηση για πιθανή απώλεια αίματος μπορεί να οδηγήσει σε αποκλεισμό παθολογικών καταστάσεων του εντέρου.

Τα πιο πάνω είναι περιληπτικά οι ελάχιστες αναλύσεις που πρέπει να περιλαμβάνει ένας προληπτικός έλεγχος. Φυσικά ανάλογα με το ιστορικό του κάθε ατόμου ο θεράπων ιατρός θα συστήσει επιπρόσθετες αναλύσεις που μπορεί να χρειαστούν ενώ τα ευρήματα πρέπει να  συζητηθούν με τον ιατρό και οτιδήποτε παθολογικό να διερευνηθεί ή να αντιμετωπιστεί κατάλληλα.